ترجمهگر گوگل یا نرمافزار ترجمهٔ گوگل (به انگلیسی: Google translate)، خدماتی در مرحلهٔ بتا، از شرکت گوگل است که برای ترجمهٔ بخشی از یک متن و یا یک صفحهٔ وب، به زبانی دیگر به کار میرود.
این خدمات در تعداد بندها، یا محدودهٔ واژههای تخصصی، محدودیت دارد. همچنین میتوانیم چیزی را در منابع زبانی دلخواه، به زبان خودمان در جویشگر گوگل جستجو کنیم، و نتایج را به زبان خود ببینیم.
برخلاف دیگر خدمات ترجمهٔ متن چون «Babel Fish»، «ایاوال»، و «Yahoo» که همگی از «SYSTRAN» استفاده میکنند، ترجمهگر گوگل نرمافزار ترجمهٔ اختصاصی خودش را دارد. برخی بر این باورند که این میتواند به یک انقلاب در صنعت زبان منجر شود.
این ترجمهگر قوانین دستوری را اعمال نمیکند، چراکه الگوریتمهایش بر تحلیلهای آماری استوار است تا تحلیلهای قاعدهمند سنتی و از روش ترجمه ماشینی آماری برای ترجمه متون بهره میبرد.
مترجم گوگل میتواند واژهها، متون و یا وبسایتها را به ۹۰ زبان ترجمه کند.
امکانات
برای برخی زبانها، از کاربران ترجمههای جایگزین خواسته میشود مثلاً برای واژههای تخصصی، تا در بهروزرسانیهای آتی به ترجمهگر افزوده شوند. متن را میتوان در زبانی خارجی تایپ کرد، و اگر «شناسایی زبان» انتخاب شود، نه تنها به طور خودکار زبان متن شما را تشخیص خواهد داد، بلکه به طور پیشفرض به انگلیسی ترجمه خواهد کرد.
اگر برای نمونه کاربری از انگلیسی به فارسی ترجمه میکند، و لازم است زبان مبداء و مقصد را عوض کند، با کلیک بر روی «جابجایی بین زبانها» میتواند این کار را انجام دهد و از فارسی به انگلیسی ترجمه کند. ترجمهگر گوگل میتواند تلفظ واژگان انگلیسی را با لهجههای مختلف به صورت صوتی پخش نماید. البته لهجه پیش فرض آن، لهجه بریتانیایی است و برای تغییر آن به لهجه آمریکایی میتوان از دامنههای دیگر این مترجم نظیر Google Translate Canada استفاده کرد.
در ترجمهٔ دیگر زبانها به زبان انگلیسی، این امکان وجود دارد که با کلیک روی آیکون بلندگو متن ترجمه شده را شنید. این قابلیت در حال حاضر برای بعضی زبانها موجود است.
چالشها و محدودیتها
گوگل ترجمه نیز همانند هر ابزار ترجمه خودکار دیگر، مرزها و محدودیتهای خود را دارد. بنابراین ترجمه دقیق و درست یک متن همیشه ممکن نیست و برخی زبانها نسبت به بعضی دیگر بهتر ترجمه میشوند.
ترجمهگر گوگل معمولاً زمانی در بهترین حالت ترجمه میکند که زبان مقصد انگلیسی و زبان مبدا یکی از زبانهای اصلی اتحادیه اروپا (مانند فرانسوی، آلمانی یا اسپانیایی) باشد. طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۰ انجام گرفت، ترجمه زبان فرانسوی به انگلیسی تقریباً دقیق ارزیابی شد. در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ نیز همین نتایج برای زبان ایتالیایی به دست آمد. به طور کلی هر چقدر یک جمله کوتاهتر باشد، ترجمه آن درست تر است.
در مترجم گوگل در صورتی که زبان مبدا یا مقصد انگلیسی نباشند، زبان مبدا ابتدا به انگلیسی ترجمه شده و سپس ترجمه انگلیسی آن به زبان مقصد ترجمه میگردد. این به آن دلیل است که مترجم گوگل بانک لغات کاملی از هر زبان به زبان دیگر در اختیار ندارد و همین مسئله میتواند باعث بروز خطا در ترجمه شود.
زبان فارسی در مترجم گوگل
گوگل در تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۰۹ زبان فارسی را به سرویس ترجمهاش اضافه کرد. زبان فارسی در حال حاضر از نظر دقت ترجمه و دایره واژگان در جایگاه ۱۳ام در مترجم گوگل قرار دارد. این زبان علیرغم چالشهای موجود (مانند تفاوتهای ساختاری در دستور زبان) در حال گسترش و بهبود میباشد. گوگل از کاربران ایرانی خواسته تا به بهبود و گسترش این زبان کمک کنند.
یکی از امکانات ترجمهگر گوگل فارسی این است که میتوان متن یا کلمهٔ مورد نظر را به صورت آوایی نوشت، مثلاً نوشت «khabar» و کلید فاصله را فشرد تا این کلمه به «خبر» تبدیل شود.
بهبود و گسترش مترجم توسط کاربران
تمامی کاربرانی که از ترجمهگر گوگل استفاده میکنند میتوانند به بهبود و گسترش این مترجم کمک کنند. برای نمونه هنگام استفاده از مترجم میتوان با کلیک بر روی کلمه یا عبارتی به خصوص، ترجمه مناسبتری را از میان گزینههای موجود انتخاب کرد.
همچنین میتوان با کلیک بر روی عبارت "غلط است؟" که زیر متن ترجمه شده وجود دارد، مستقیماً آن را ویرایش کرد. در این صورت متن ویرایش شده به صورت رندوم در اختیار سایر کاربرانی که میخواهند مترجم را بهبود بخشند قرار میگیرد و درستی آن بررسی میشود.
همچنین گوگل به کاربرانش امکان کمک مستقیم در بهبود مترجم را میدهد. کاربران گوگل میتوانند در Google Translate Community زبانهایی را که به آنها تسلط دارند انتخاب کرده و به صورت ترجمه مستقیم و یا تشخیص درست یا غلط بودن ترجمههای ارائه شده توسط کاربران دیگر، مترجم را بهبود بخشند.