قیمت‌ها در بازارها به کدام سمت خواهند رفت؟

دانش خاموش در این عرصه به چه معناست؟

اصطلاحی به نام دانش خاموش وجود دارد که ترکیب خرد، دانش، تجربه، مهارت و تمرین عملی است. این دانش از دانشگاه نمی‌آید و تلفیق مهارت داخلی با تجربه جهانی است. کسانی که از تمامی موارد مورد اشاره بهره‌ای داشته باشند، می‌توانند در عرصه اقتصاد عرض اندام کرده و حرفی برای گفتن داشته باشند.

حرکت نقدینگی یا افزایش تورم

آنچه که تحت عنوان نقدینگی در الگوی گفتمانی اقتصاد ایران بیان می‌شود از جنس اسکناس و مسکوک نیست بلکه سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نزد بانک‌هاست که بانک‌ها تحت عنوان تسهیلات عملاً آن را به کار گرفته یا خرج کرده‌اند. پس عملاً و در واقع این تسهیلات قبلاً خرج شده‌اند و قابلیت کنترل و هدایت ندارند و زمانی که این تسهیلات به بانک‌ها برمی‌گردند می‌توان برای آنها برنامه‌ریزی کرد.

اما آنچه که تحت عنوان نقدینگی و حرکت نقدینگی نام برده می‌شود بالا رفتن تعداد معاملات بر اساس همان حجم پول است، یعنی شما اگر پول در بانک دارید و سکه می‌خرید پول از بانک خارج نمی‌شود اما این حجم پول در قبال کالای دیگری معامله می‌شود که از آن تحت عنوان حرکت نقدینگی یاد می‌کنیم که همان سرعت گردش پول است.

و آنچه که تحت عنوان کنترل نقدینگی در جنبه مثبت یا منفی آن نام برده می‌شود، آن دسته از معاملاتی است که در نقطه‌ای از اقتصاد انجام می‌شود و این امر ماهیتاً فاقد ارزش اخلاقی بوده و ماهیتاً از جنس معامله است به عنوان مثال اگر این معاملات در بخش سکه و ارز فوران کند و توسط سفته بازان انجام شود می‌تواند از سوی مقامات اقتصادی ارزش‌گذاری منفی شود اما اگر این معامله در قالب خرید اوراق دولتی باشد و در نقطه ورد نظر آنان انجام شود، ماهیاتاً ارزش‌گذاری مثبت می‌شود.

طبق رابطه مقداری پول در علم اقتصاد میزان رشد نقدینگی باید با جمع رشد اقتصادی و تورم برابر باشد. اما این رابطه طی سال‌های گذشته با اختلاف بالایی برقرار نبوده است. و در بلند مدت آثار تورمی بیش از پیش نمایان خواهد شد که حتی بیش از افزایش قیمت‌های اخیر بوده است.

افزایش قیمت‌ها مجدداً از کدام نقطه طوفانی خواهد شد؟

شواهد روشنی از حرکت مجدد نقدینگی مرسوم در اقتصاد دیده می‌شود با توجه به آنکه عملاً سررسید سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها در شهریور عملیاتی می‌شود و بانک مرکزی و بانک‌ها شدیداً تمایل دارند تا این انرژی جنبشی را مهار کنند، اما این اتفاق نخواهد افتاد و موج دوم طوفان مجداداً ردیابی شده است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که قیمت بیش از چهار میلیونی سکه و بیش از ۱۲ هزار تومانی ارز نقطه مهمی در شناسایی این روند است.

حال در اولین هفته‌های شهریورماه شاهد افزایش آرام و پلکانی این دو کالای سرمایه‌ای حساس بوده‌ایم که عملاً سکه این قیمت را پشت سر قرار داده است و دلار نیز در تلاش برای ثابت شدن در این قیمت است.

برخی باور دارند در صورت ادامه نوسانات ممکن است مجدداً بخشی از سپرده‌گذاران بانکی نیز به جای تمدید حساب‌های خود با سودهای پیشین تصمیم بگیرند وارد بازار ارز و سکه شوند.

این امر زمانی می‌تواند تشدید شود که کنترل بانک مرکزی در مدیریت وضع ارز موجود شدیداً مورد بی‌اعتمادی واقع شده و انتشار اخبار متناقض مبنی بر گردش کنترل دلارهای کشور توسط وزارت نفت یا بانک مرکزی براین حساسیت‌ها افزوده است.

همچنین تردیدهای به وجود آمده در کنار نزدیک شدن دور دوم تحریم‌ها و کاهش فروش نفت در کنار بالا رفتن تقاضاهای خرد همچون دانشجویی و مسافرتی و تلاش شدید معامله‌گران و آمادگی آنان نشانه‌هایی جدی از افزایشی شدن و حرکت نقدینگی در این دو بازار می‌دهد.

نباید فراموش کرد که قیمت‌های قراردادهای معامله شده در بورس آتی برای سکه در آبان ماه همگی در قیمت‌های بالای ۵ میلیون تومان ثبت شده‌اند و این امر شاخص مهم‌تری در شناسایی و تصمیم‌گیری در این امر است.