اخذ یک و نیم میلیون از برخی پزشکان برای هر دقیقه حضور در تلویزیون؟!

تقریباً ناظر رسانه‌ای نیست که نسبت به رویه مدیریتی این روزهای صدا و سیما نقد نداشته باشد، بیشترین انتقاد به نحوه درآمدزایی و تعامل این سازمان با جامعه بازگردد. سازمان صدا و سیما که به روایت آمار رسمی «سازمانی زیان‌ده است» علی‌رغم بودجه یک‌هزار و 500 میلیاردی و درآمد سرشار از محل آگهی‌های متعارف، هر روز بیشتر به سیاست «آنتن فروشی» گرایش پیدا کرده است، سازمانی که باید مرجع مورد اعتماد مردم باشد.

درخواست از برخی پزشکان برای خرید آنتن صدا و سیما یکی‌از جدیدترین راههای درآمدزایی برخی از برنامه‌های این سازمان است که صدای جامعه پزشکی را نیز درآورده است و تعادل ظریف رابطه بیمار و پزشک را دچار تغییر کرده است.

 تبلیغات چی بزرگ
لارم مارن مشاور عالی وزارت فرهنگ سوئد می‌گوید: «کودکان توان درک موضوع تبلیغات را ندارند و تبلیغات‌چی‌ها نیز از کودکی و ناپختگی آنها سوءاستفاده می‌کنند». تبلیغات از رسانه‌های سراسری موضوعی قابل بحث است که با سرمایه‌های اجتماعی و اعتماد عمومی مردم سر و کار دارد. بسیاری از شهروندان عادی صحبت کردن یک معلم دروس خصوصی یا یک پزشک در تلویزیون را به عنوان دلیلی روشن بر مهارت و حاذق بودن وی تفسیر می‌کنند و بر اساس آن تصمیم می‌گیرند. در تازه‌ترین گزارشات منتشره، منتقدین این سازمان، گزارشاتی در رسانه‌ها‌ی مختلف منتشر کردند که حاکی از درآمد 600میلیارد تومانی این سازمان برای ۱۳برنامه به اصطلاح کنکوری تنها در یک ماه است.

برنامه‌هایی که دانش آموزان را ترغیب به پرداخت میلیونها تومان برای خرید کتب کمک آموزشی و شهریه کلاس‌ها می‌نماید که بسیاری از کارشناسان آموزش آن را تنها شگردی برای کسب سود معرفی می‌کنند. در این بین اما تنها دانش آموزان نیستند که قربانی این نوع از درآمدزایی محسوب می‌شوند. خبرنگار آفتاب یزد به همراه یکی از اقوام در مطب یکی از پزشکان مشهور حضور یافت که به دلیل حضور در برنامه‌ها‌ی صدا و سیما هزینه ویزیت و عمل جراحی بسیار بالایی را درمانگاه خصوصی‌اش طلب می‌کرد، به علت مراجعه بسیار بالا به مطب این پزشک ارتوپد، نوبت‌ها‌ حداقل دو ماهه پذیرش می‌گردند. در مطب وقتی یکی‌از خانم‌ها کلیپ صحبت پزشک مذکور را در برنامه تلویزیونی نشان داد، همگی آن را نشانه‌ای از مهارت بالای وی تفسیر کردند، زیرا به‌زعم آنها «صدا و سیما حتماً ماهرترین پزشک را پس از استعلام انتخاب می‌کند» زمانی که آنها با این حقیقت رو به رو شدند که بسیاری از پزشکان برای حضور در برنامه‌های صدا و سیما باید مبلغی پول پرداخت نمایند، دچار بهت و حیرت شدند!،

در واقع بخش اعظمی از جامعه همچون شهروندان عادی، خانم‌هایخانه‌دار، ... از این مسئله مطلع نیستند و غالباً در مواجهه با آن متعجب می‌شوند. تبلیغ غیرمستقیم خدمات پزشکی که تاثیر بسیار بالایی در مشهور شدن یک پزشک و متعاقباً افزایش سرسام‌آور درآمد او دارد مسئله‌ای که نیاز به شفافیت و اطلاع‌رسانی دارد، تا شهروندان را در انتخابشان یاری رساند. یک شهروند گفت: ما بیمارمان را به اعتماد یکی از همین برنامه‌ها‌ نزد پزشکی مشهور بردیم که پس از سه ماه رفت و آمد و اخذ هزینه‌های بسیار بالا در بیمارستان خصوصی به ما گفت که باید قطع امید نماییم، پس از مراجعه به پزشک دیگری که به تازگی یک دوره درمان جدید را در خارج از کشور گذرانده بود، خوشبختانه جان برادر کوچکترم که بیمار بود نجات یافت و او توانست بر سرطان فائق آید.

رپورتاژ آگهی سلامت
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز درصحبتی کوتاه ضمن انتقاد از صدا و سیما برای اخذ وجه از پزشکان برای حضور در برنامه‌ها‌ی مختلف پزشکی و سلامت صدا و سیما تحت عنوان "برنامه‌ها‌ی مشارکتی" بدون بررسی سابقه و علمی بودن این برنامه‌ها عنوان کرد که حتی با خود وی برای پرداخت پول جهت شرکت در این برنامه‌ها‌ تماس گرفته‌اند. دکتر مهدیار سعیدیان، ضمن آنکه این مسئله را موجب خدشه دار شدن موازین اخلاق پزشکی می‌داند، می‌گوید: متاسفانه این برنامه‌ها‌ی مشارکتی یا به بیان واضح تر "رپورتاژ آگهی" در حوزه پزشکی سلامت، حقیقت تلخی است که به ویژه در چند سال گذشته باعث افت فاحش سطح برنامه‌ها‌ی سلامت محور رادیو و تلویزیون شده است.

در سالهای اخیر با افزایش برنامه‌ها‌ی تولیدی صدا و سیما در زمینه پزشکی و سلامت و به ویژه تاسیس دو شبکه تلویزیونی و رادیویی با نام سلامت، اصطلاح برنامه‌ها‌ی پزشکی مشارکتی به یک امر رایج در رسانه ملی تبدیل شد. به گفته یک تهیه کننده با سابقه تلویزیون، به تهیه کنندگان اجازه داده شده که به ازای دعوت  هر پزشک برای صحبت به مدت ۱۰دقیقه در بخش پزشکی یک برنامه زنده تلویزیونی حداقل بین 10تا 15 میلیون تومان هزینه دریافت کنند.

یک و نیم میلیون تومان پول برای نصیحت کردن
این به این معنی است که یک پزشک برای یک دقیقه صحبت در یک برنامه تلویزیونی باید مبلغی بین یک تا یک و نیم میلیون تومان بپردازد تا در مورد روش درمان جوش سر سیاه و یا جوان سازی پوست صحبت کند، این صحبت‌ها که از سوی یک شهروند مشاهده می‌شود، به مثابه تبلیغات غیرمستقیم آن شهروند را تشویق می‌کند تا بالاترین هزینه را برای دریافت خدمات از آن پزشک پرداخت نماید. ظاهراً یک و نیم میلیون تومان حداقل هزینه دریافتی از پزشک است و در برنامه‌ها‌ی تبلیغاتی مطلق و ضبط شده این میزان افزایش پیدا می‌کند. عضو شورای عالی انجمن پریودنتولوژی ایران نیز با هشدار نسبت به تبلیغات خدمات پزشکی که اخیرا از سوی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود، گفت: ورود صداوسیما به تبلیغات پزشکی و دندانپزشکی خلاف قانون و تهدیدکننده سلامت جامعه است. وی می‌گوید: صدا و سیما جهت کسب درآمد، در یک برنامه خاص از برخی پزشکان پول می‌گیرد و آنها را دعوت می‌کند. این درحالیست که هرنوع تبلیغ پزشکی بدون مجوز نظام پزشکی خلاف قانون است.

تداوم تبلیغات دردسرساز
صدا و سیما که به دلیل تبلیغ محصولات بسیار مضری همچون کرم حلزون و چای سبز ویژه لاغری از سوی سازمان غذا و دارو مورد انتقاد قرار گرفت، با تبلیغ پزشکانی که از سوی انجمن های حرفه‌ای معرفی نشده اند رابطه سنتی بیمار و پزشک را در کشور دگرگون کرده است ، بیش از این یک پزشک برای معروف شدن باید سالها رنج می‌کشید و صدها مداوا و عمل جراحی موفق را در اثبات مهارتش به انجام می رساند تا از سوی جامعه به عنوان شخص ماهر پذیرفته شود ، در زمان حال اما با یک تبلیغ ساده تلویزیونی می توان خود را به عنوان "ماهرترین " و البته " گران ترین " به جامعه معرفی کرد.دکتر محمد رحمتی استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گویداین کار اگر غیرقانونی نباشد حتماً غیراخلاقی است و پزشکان باید از سوی انجمن علمی مربوطه به این برنامه‌ها معرفی شوند و مجاز نیستند که پولی پرداخت نمایند. دکتر امیر رضا رکن می‌گوید: روزی نیست که 2 تا 3 شرکت که خود را از جانب صدا و سیما معرفی می‌کنند با من تماس نگیرند.

چندی پیش از طرف یکی از این شرکت ها تماس گرفتند و از من برای شرکت در یکی از برنامه های صدا و سیما دعوت کردند. به گفته این دندانپزشک متخصص، تماس گیرنده عنوان کرد که چون شما جزو یکی از 50 دندانپزشک برتر و استاد دانشگاه هستید، می توانید با تخفیف ویژه در برنامه تلویزیونی حاضر شوید.

منبع: آفتاب یزد