کد خبر: ۳۷۰
به محصولاتی که هم شامل پروبیوتیک‌ها (باکتریهای سودمند) و هم شامل پری بیوتیک‌ها (غذای پروبیوتیک‌ها) باشد، سین بیوتیک گفته می‌شود.
تاریخ انتشار: ۲۱:۱۴ - ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ - 2017 June 05
تحقیقات در مورد غذاهای فراسودمند که عامل بهبود سلامتی است، یکی از مهمترین مسائل مطرح در زمینه صنایع غذایی می باشد که اخیراً مورد توجه مجامع علمی جهان قرار گرفته است. غذاهای فراسودمند اثرات مفیدی بر سلامت میزبان دارند و جدا از ارزش تغذیه ای آنها، خطر بیماریهای مزمن را هم کاهش می دهند. اولین نسل غذاهای فراسودمند بر پایه غنی سازی با ویتامین ها و مواد معدنی (بخصوص کلسیم) مطرح گردید. اما اخیراً با توجه به تاثیر مثبت برخی از مواد غذایی بر باکتریهای روده ای ترکیبات پروبیوتیک و پری بیوتیک معرفی شدند.
بنا بر تعریف سازمان جهانی بهداشت ، پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که در صورت تجویز و استفاده در مقادیر کافی و مشخص آثار مطلوبی در بدن میزبان به دنبال خواهند داشت. البته کارهای تحقیقاتی نشان داده اند در برخی موارد میکروارگانیسم های مرده و حتی دی.ان.ای استخراج شده از باکتری ها نیز می توانند آثار پروبیوتیکی اعمال کنند .
یک ترکیب پروبیوتیک علاوه بر اینکه نباید بیماری زا و سمی باشد، باید قابلیت اعمال آثار مفید را دارا باشد. همچنین این ترکیبات ضمن حفظ ماندگاری خود در محصولات باید در مقابل اسید معده و املاح صفراوی مقاوم باشند تا زنده و فعال به محل اثر خود در روده ها برسند و مهم تر از همه اینکه این میکروارگانیسم ها با فلور طبیعی روده که میکروب های مقیم و همزیست دستگاه گوارشی انسان و حیوانات هستند همخوانی یا قرابت داشته باشند.
پروبیوتیک ها معمولا یا باکتری هستند مثل سویه های مختلف لاکتوباسیلوس یا مخمر مثل ساکارومایسس.طبق پرطرفدارترین تعریف، پری بیوتیک ها ترکیبات غذایی غیرقابل هضمی هستند که به وسیله تقویت انتخابی مجموعه ای از گونه های مفید میکروبی در روده بزرگ مثل بیفیدو باکترها و لاکتوباسیلوس ها آثار بالقوه مفید خود را بروز می دهند. به عبارت ساده تر، پری بیوتیک ها خوراک لازم برای باکتری های مفید محیط روده را تأمین کرده و به این واسطه زمینه غلبه آنها بر باکتری های مضر را فراهم ساخته و نتایج پرثمر باکتری ها را تقویت خواهند کرد.
پری بیوتیک ها نیز تحت شرایط خاصی می توانند مفید باشند از جمله اینکه این ترکیبات نباید در معده تاثیر پذیرفته و یا جذب شوند بلکه باید در محیط روده و توسط میکروفلور گوارشی تخمیر شوند و در نهایت به منظور اعمال آثار مفید، رشد و فعالیت باکتری های مفید روده را تحت تاثیر قرار دهند. پری بیوتیک ها به طور طبیعی در غلات، پیاز،سیر، کنگر کوهی یا آرتیشو، عسل، میوه جات مثل موز و به صورت افزودنی یا سنتتیک در غذاها و نوشیدنی های غنی شده، لبنیات و … یافت می شوند و می توان به اینولین، پلی دکستروز و فروکتوالیگوساکاریدها از این دسته اشاره کرد.
پروبیوتیکهاچه فوایدی دارند؟
انسان در پوست، دهان و دستگاه گوراش خود میزبان تعداد زیادی میکروارگانیسم است. محیط گوارشی انسان حاوی یک جمعیت مقیم از این ارگانیسم هاست که میکروفلور طبیعی خوانده می شود و این جمعیت شامل مجموعه ای از باکتری های بالقوه سودمند و همین طور بالقوه مضر است و در کل با نگهداری از سلامت روده ها به عملکرد سدی روده و جذب مواد مغذی و ریز مغذی ها کمک کرده و در برابر سموم و اجرام بیماری زا نقش حفاظتی ایفا می کند.
میکروفلور روده ویتامین ها را قابل استفاده و فیبرهای کربوهیدراتی غیر قابل هضم را تخمیر کرده و از رشد باکتری های بیماری زا ممانعت می کنند. مصرف پروبیوتیک ها در تعادل و تنظیم این بار میکروبی و غلبه نوع مفید در این جمعیت نقش به سزایی دارند، ضمن اینکه این ترکیبات واکنش های ایمنی روده و در کل بدن را تقویت و اصلاح می کنند و عملکرد ممانعتی و سد گونه روده را بهبود می بخشند.
پروبیوتیک ها به واسطه تولید مواد پیشگیری کننده از جمله باکتریوسین، اسید لاکتیک و …، همچنین با ممانعت از اتصال و رشد و کلونیزه شدن موضعی اجرام بیماری زا در مخاط روده و نیز با مجادله و غلبه بر تصاحب غذا از رخداد بسیاری از عفونت ها پیشگیری می کنند.
تاثیر بر انواع مشکلات گوارشی:
مطالعات نشان می دهند که چند سویه پروبیوتیکی قادرند بروز و طول مدت اسهال های مربوط به مصرف آنتی بیوتیک ها و عوارض جانبی آنتی بیوتیک درمانی زخم ها و مشکلات معدی (مثل باکتری هلیکوباکتر پیلوری) را تخفیف داده و ابتلا به اسهال های مسافرت را کاهش دهند. هم چنین برخی سویه های دیگر شدت و حدت عفونت های گوارشی را کاسته و احتمالا در کاهش خطر بروز سرطان های کولورکتال موثرند.
پروبیوتیک ها در مهار و کاهش علایم گاستروآنتریت های حاد، مسمومیت ها، سندرم روده تحریک پذیر و آلرژی های غذایی نیز حایز اهمیت هستند. پروبیوتیک ها با ممانعت از جایگزینی باکتری های مهاجم در دیواره روده، تولید مواد آنتی میکروب و تغییر اسیدیته محیط روده به واسطه تولید اسیدچرب های فرار کوتاه زنجیر احتمال وقوع عفونت ها را به حداقل می رسانند. برخی پره بیوتیک ها نیز با تنظیم حرکات روده و سایر مکانیسم ها موجب رفع یبوست یا تخفیف آن می شوند.
پیشگیری از کمبود آهن:
بنابر اطلاعات سازمان جهانی بهداشت حدود ۱۰ درصد زنان در کشورهای توسعه یافته با این کمبود دست به گریبانند، این در حالی است که ۲۴ درصد زنان آبستن اروپایی و۵۰ درصد زنان آبستن آمریکایی دچار کم خونی هستند و بخش عمده این کم خونی از نوع فقر آهن است. حل این مشکل به واسطه رژیم غنی از آهن به سختی اتفاق خواهد افتاد زیرا پدیده جذب آهن در بدن قدری پیچیده و حساس است.
اخیرا در مورد توانایی پروبیوتیک ها در حل این مشکلات پیشرفت هایی صورت گرفته است. فیتات اصلی ترین عامل بازدارنده جذب مناسب آهن در دستگاه گوارش انسان است که با اتصال به آهن آن را از دسترس خارج می سازد. پروبیوتیک ها با تداخل در این مرحله، روند انحرافی جاری را به سمت جذب آهن پیش می برند.
کاربرد در سلامت نوزادان و کودکان:
اطلاعات نشان می دهند ترکیبات پروبیوتیکی می توانند در درمان اسهال های حاد نوزادان موثر باشند حتی تاثیر این مواد بر اسهال های روتاویروسی کودکان نیز به ثبت رسیده است.
افزایش ایمنی نوزادان به دنبال استفاده از سویه های پروبیوتیکی محرز است، به طوری که برخی دانشمندان سلامت بیشتر نوزادان با تغذیه شیر را مربوط به ورود برخی سویه های پروبیوتیک می دانند.
نتایج تحقیقات مختلف بر تاثیر مکمل های غذایی پره و پروبیوتیکی در پیشگیری از اگزما و سایر بیماری های آلرژیک از جمله حساسیت های غذایی تاکید دارند. تاثیر پروبیوتیک ها بر کاهش احتمال بروز نوعی بیماری گوارشی به نام انتروکولیت نکروزان در نوزادان با وزن پایین هنگام تولد نیز قطعی به نظر می رسد.
جذب حداکثری املاح :
پره بیوتیک ها جذب املاح را افزایش می دهد که کلسیم و منیزیم عمده عناصر مهمی هستند که از این خاصیت اثر می پذیرند. همچنین فرآورده های پروبیوتیکی نظیر ماست های پروبیوتیک و نوشیدنی های پروبیوتیک نظیر کفیر به واسطه ایجاد فراهمی زیستی کافی برای کلسیم، جذب آن را تسهیل می کنند.
▪ تخفیف علایم عدم تحمل لاکتوز:
تاثیر افزودن پروبیوتیک ها در لبنیات بر مشکلات افراد دچار عدم تحمل لاکتوز به اثبات رسیده است و مدارک نشان می دهد وجود مقادیر خاصی از طیف پروبیوتیک ها در ماست علایم حاصل از عدم تحمل لاکتوز را تخفیف داده است.
سایر موارد:
مطالعات مختلفی در مورد اثر این ترکیبات بر بیماری کرون، زخم ها و آفت های دهانی، آکنه، پانکراتیت، عفونت های دستگاه ادراری شیرخواران، سیروز، کبد چرب، بیماری های قلبی و کاهش کلسترول خون انجام گرفته است که اکثرا نویدبخش بوده اند.
چرا لبنیات؟ چرا ماست؟
فرآورده های پروبیوتیک عمدتا به دو شکل اند یا در قالب محصولات لبنی و به ویژه ماست و دوغ کفیر هستند و یا به شکل مکمل های غذایی و دارویی مصرف می شوند البته اشکال نوشیدنی هم وجود دارد که می توان به نوع کفیر اشاره کرد.
به منظور القای خواص پروبیوتیکی به یک فرآورده اعم از لبنی، نوشیدنی یا مکمل، وجود حدود ۱۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد میکروارگانیسم پروبیوتیک زنده در هر دوز ضروری است و این در حالی است که اغلب این سویه ها توان عبور از محیط اسیدی معده و ورود به روده را به تنهایی ندارند.
محصولات لبنی یک روش مناسب جهت رسانش این ترکیبات به محل اثر خود فراهم آورده اند که به عنوان یک ماده بافر از آسیب پذیری آنها طی مسیر گوارشی ممانعت کرده و در مقابله به نوعی اثر اسیدیته معده را خنثی می کنند.
ماست پروبیوتیک در ظاهر شبیه ماست معمولی است ولی در هر گرم خود حاوی مقادیر مشخصی باکتری پروبیوتیک است و مصرف آن علاوه بر پاسخگویی به نیازهای پروتئینی موجب افزایش دسترسی زیستی بدن به موادی نظیر کلسیم، آهن، منیزیم، مس و … و در نتیجه جذب بهتر آنها می شود.
اصولا به غذایی پروبیوتیک گفته می شود که حاوی میکروارگانیسم هایی با ویژگیهای زیر باشد:
-میکروارگانیسم های آن در دسته پروبیوتیک ها طبقه بندی شده باشند؛ یعنی جزء فلورمیکروبی طبیعی روده انسان باشند.
-به صورت زنده و فعال و به تعداد کافی به روده برسند.
-نسبت به اسید معده و نمک های صفراوی در روده کوچک مقاوم باشند.
-توانایی اتصال به سلول های اپیتلیال روده را در رقابت یا پاتوژن ها داشته باشند.
-توانایی تولید ترکیبات ضد باکتری های مضر مثل تولید اسید لاکتیک، باکتریوسین و غیره را داشته باشند.
حال اگر به یک غذای پروبیوتیک یک فیبر طبیعی اضافه کنیم غذای سین بیوتیک را تولید کرده ایم این فیبرها معمولا غیر قابل هضم می باشند که به طور انتخابی سبب تحریک رشد ویا فعالیت یک یا تعداد محدودی از باکتریهای روده بزرگ شده وبا تاثیرات سودمندی که دارند میتوانند سبب بهبود سلامت میزبان شوند.
به عبارتی پری بیوتیک ها ترکیبات تخمیر کننده ای هستند که به صورت انتخابی سبب ایجادتغیرات ویژه ای در ساختار وفلور میکروبی دستگاه گوارش شده وسبب ایجاد تندرستی وسلامتی در بدن میزبان میگردد. در شرکت پگاه کرمان دو محصول سین بیوتیک ( پنیر سین بیوتیک وماست سین بیوتیک) تولید می گردد.
این دو محصول فواید سلامتی بخش برای بدن دارند. همانطور که میدانید در این محصولات علاوه بر باکتریهای مفید ، فیبر نیز که یک نو پری بیوتیک است افزوده شده است و پری بیوتیک استفاده شده در دو محصول فوق از ریشه کاسنی بوده که فروکتو اولیگو ساکاریدهای کوتاه زنجیر یا (Fructo oligo saccharides) می باشد.
در واقع با توجه به نحوه فعالیت پروبیوتیک ها در بدن ونیز تاثیر پری بیوتیک ها در تغذیه پروبیوتیک ها ، اصطلاح سین بیوتیک ها مطرح می گردد.
نظرات شما